مسجد ایوب سلطان ( انگلیسی: Eyüp Sultan Mosque، ترکی: Eyüp Sultan Camii ) واقع در ساحل جنوبی هالیچ، شاخ طلایی، به دور از همهمه ی امین اونو و بی اغلو، یکی از مقدس ترین مساجد ترکیه است. در قرن های بعدیِ تاریخ قسطنطنیه، با وجود قبرستان های مسیحی در دامنه های خارج از دیوار های شهر، این مکان به گورستانی محبوب تبدیل گشت. پس از فتح شهر به دست مسلمان ها، آرامگاه های مسلمانان و مسیحیان با یکدیگر ترکیب شده و به مانند پاسبانی سختگیر بر طلوع و غروب خورشید بر فراز این چشم انداز نفسگیر نظارت میکردند.
تصویر قدیمی از مسجد ایوب سلطان
مسجد که حدودا 560 سال قدمت دارد، قدیمی ترین مسجد ترکیه نیست اما یکی از زیباترین مکان ها برای عبادت است. مسجد ایوب سلطان اولین مسجدی است که ترک های عثمانی پس از فتح قسطنطنیه در سال 1453، بنا نهاده اند. این بنا که در اصل در سال 1458 ساخته شده است، پس از نابود شدن در اثر زلزله، توسط سلطان سلیم سوم، 28مین فرمانروای عثمان، در سال 1800 در سبک باروک بازسازی شد.
پس از فتح قسطنطنیه در سال 1453 توسط محمد دومِ 21 ساله، عثمانی ها کلیساهای بیزانسی مانند ایا صوفیه را به مسجد های بزرگ تبدیل میکردند. با این وجود، داستان ساخته شدن اولین مسجد عثمانی با یک رویای اتفاقی آغاز میشود. نقل است که پس از یک هفته جستجو به دنبال قبر افسانه ایِ ابو ایوب، مشاور معنوی سلطان محمد دوم، شیخ الاسلام آکشِمسَدیمن ( Akshemsuddin ) ناگهان از حرف زدن باز ایستاد و به خواب و مناجاتی وهم آلود فرو رفت.
زیارت گاه مسجد ایوب سلطان
پس از بیدار شدن، آکشمسدین که خیس از عرق گشته بود فریاد زد: "مقبره ی ایوب در همان جاییست که سجاده ام را برای نماز پهن کرده ام!" پس از آن سلطان، آکشمسدین و سه پیشخدمت برای یافتن قبر سه حیاط را تماما حفاری کردند. آنها سنگ باستانی سبزی با رگه های سفید پیدا کردند که حروف صوفی روی آن اعلام میکردند: "این مقبره ی ابو ایوب است". گویی برای رفع هر گونه شکی، افسانه اینگونه ادامه پیدا می کند که جسد ایوب نیز دست نخورده درون کفن زردی در مقبره قرار گرفته بوده است.
اهمیت این مکان از مرز های ترکیه فراتر رفته است و مسجد ایوب سلطان در دنیای اسلام به عنوان دومین زیارتگاه مهم بعد از مکه شناخته میشود. دلیل این اعتبار، ابو ایوب الانصاری ( Abu Ayyub al-Ansari ) است که نامش نه تنها بر مسجد، بلکه بر مناطق اطراف نیز گذاشته شده است.در سال 622، زمانیکه حضرت محمد هجرت از مکه به مدینه را آغاز کرد، به مدت هفت ماه با نزدیک ترین یارش زندگی می کرد. این یار وفادار کسی جز ابو ایوب نبود؛ او از نخستین افرادی میباشد که به اسلام تغییر مذهب داد و در تمامی جنگ ها در جوار محمد مبارزه می کرد. ابو ایوب پرچمدار ایمان بود؛ وظیفه ی حمل پرچم در صف جلویی جنگ به عنوان دیندار ترین فرد مسلمان، به پرچمدار بنا به خصوصیات شرافتمندانه اش محول می شد و این حقیقت نشان می دهد که ابو ایوب چقدر مورد احترام بوده است.
تصویری از مسجد ایوب سلطان
با گذر زمان اهمیت مسجد و زیارتگاه ایوب سلطان افزایش پیدا کرد. مراسم تاجگذاری و "شمشیر عثمان" شاهزاده های عثمانی – که در آن قدرت آن ها به عنوان پادشاهِ پادشاهان آغاز میشد – در این مسجد برگزار می گشت. بسیاری از افراد سرشناس از جمله سوکلو محمد پاشا ( Sokollu Mehmet Pa?a )، ضیاء عثمان صبا ( Ziya Osman Saba ) و فوضی چخماق ( Fevzi Çakmak ) درخواست کردند مقبره هایشان نزدیک مقبره ی ابو ایوب قرار بگیرد؛ به همین دلیل مسجد ایوب سلطان احتمالا تنها مسجدی است که اطرافش مجموعه ی متراکمی از قبرستان ها و زیارتگاه ها قرار گرفته اند.
امروزه، مجتمع گسترده ی مسجد شامل لوستر های کریستالی، کاشی های ایزنیکی مربوط به قرن 16 ام و مجموعه ی زیبایی از وسائل متعلق به دوره های زمانی مختلف میشود. مقدس ترین مکان مسجد، مقبره ی ابو ایوب است. همچنین معبدی مزین به کاشی با زیبایی در وسط حیاط واقع شده و توجه جماعت بازدیدکننده را به خود جلب می کند. از دیگر بقایای معروفی که بازدید کننده ها را به ترکیه می کشاند، رد پای حضرت محمد روی سنگ مرمر است که در قابی از نقره نگهداری می شود.
دیوار مشرف به مسجدِ زیارتگاه، چندین صفحه کاشی ایزنیکی با رنگ های متضاد دارد. این کاشی ها مربوط به دوره های زمانی مختلف هستند و طی بازسازی مسجد در سال های 1799-1798 در کنار هم قرار داده شده اند. دیوار های راهروی متصل به زیارتگاه نیز با کاشی های ایزنیکی آراسته گشته اند. کاشی ها دارای پوشش مومی قرمز رنگ هستند و قدمتشان به حدود سال 1580 باز می گردد.
تصویری از راهروی ورودی مسجد ایوب سلطان
کاشی هایی مشابه کاشی های راهرو در چندین موزه ی خارج از ترکیه، در معرض نمایش عمومی قرار گرفته اند؛ احتمال می رود این کاشی ها زمانی دیوار های سرسرای ورودی (camekân، که امروزه از بین رفته است ) تا حمام ها را پوشش می داده اند.
بازدیدکننده ها می توانند با استفاده از تراموای برقی به تپه ی پیر لوتی ( رمان نویس فرانسوی ای که به ترک ها علاقمند بود ) صعود کنند. در تراس های شیبدار این تپه مقبره هایی قرار دارند و فضای سرسبز و زیبایی نفس گیر این مکان تداعی کننده ی چشم انداز وسیع شاخ طلایی است. لذت بردن از منظره ی این مکان مقدس در هنگام خوردن قهوه ی ترکی که به روش سنتی با زغال آماده شده است، در پایان یک روز پر ازدحام شادابی و نشاطی وصف ناپذیر برای بازدید کننده ها به ارمغان می آورد.
Merkez Mh., Camii Kebir Cd. No:1, 34050 Eyüp/?stanbul, Turkey
امیدواریم که این مطلب در سفر به شهر استانبول برای شما مفید واقع شود.
خواهشمندیم در صورتیکه قصد سفر به شهر استانبول را دارید،برای رزرو تور استابول با ما در تماس باشید.
